«MEDIATOR». Албанский киноархив
Албанский Киноархив отвечает за хранение всех исторических пленочных материалов и современных албанских фильмов. Более 100 лет албанской истории задокументированы в изображениях, напечатанных на пленке и раскатанных в 44 000 катушек, которые были сложены в 6 хранилищах Албанского киноархива. Эти коллекции, начиная с 1911 года, являются важной частью национального наследия, поскольку они представляют все социальные и политические вехи страны.
Культурная и политическая изолированность Албании и сильное влияние государства на киноиндустрию оставили отпечаток на уникальной коллекции. Материалы архива имеют художественную, историческую ценность и большое значение для международной истории кино и культуры.
Специально для вас «Иллюзион» подготовил топ-10 фильмов из коллекции албанской синематеки:
1. Фуртуна / Furtuna
1959, 100 min, regjia: Juri Ozerov, Kristaq Dhamo
Autoret jane perpjekur te pasqyrojne nje epope te gjere te luftes Nacional Çlirimtare. Filmi fillon me pushtim fashist italjan dhe perfundon me çlirimin e Shqiperise. Ne film mbahet qendrim ndaj forcave kolaboracioniste si ballit kombetar dhe aleateve angleze dhe glorifikohet misjoni sovjetik. Zana dhe Beni jane personazhet qe veprojne gjate gjithe filmit ne situata te ndryshme si ne ilegalitet, ne burg dhe me pas ne mal ku dashuria e tyre triumfon.
Фильм о национально-освободительной борьбе в Албании против итальянских оккупантов, в создании которого принял участие советский режиссер Юрий Озеров.
2. Радиостанция / Radiostacioni
1979, 107 min, regjia: Rikard Ljarja
Ekranizim i romanit "Nëntori i një kryeqyteti" të Ismail Kadaresë. Nëntor 1944. Një skuadër partizane, në të cilën është anëtare Teuta, merr urdhër të ringrenë Radio Tiranën. Partizanët mbledhin punonjësit e mëparshëm të Radio Tiranës dhe intelektualë të ndryshëm që kanë qëndruar larg gjatë kohës së luftës, që të ndihmojnë me transmetimin. Teuta bëhet folësja e parë për Tiranën e lirë.
Экранизация романа «Ноябрь в одной из столиц» лауреата Букеровской премии Исмаиля Кадаре о событиях ноября 1944-го в столице Албании Тиране, где партизаны и горстка интеллигенции пытаются восстановить городскую радиостанцию.
3. Вызов / Thirrja
1976, 69 min, regjia: Fehmi Hoshafi
Kujtim Morava shkon të punojë në një fshat shumë të prapambetur ku vepron ende kanuni. Kujtimi merr pjese në prishjen e kishave dhe të xhamive të cilat quheshin qëndra të mbështetjes së kanunit dhe të prapambetjes. Filmi bazohet në ngjarje reale të reformave partiake të fundit të viteve 60.
Герой-идеалист, молодой ветеринар отправляется из большого города в маленькую деревушку, где по-прежнему силен традиционный уклад. Картина рассказывает о реформах 60-х годов и запрете религии.
4. Комиссар света / Komisari i drites
1966, 108 min, regjia: Dhimitër Anagnosti, Viktor Gjika
Çlirimi e gjeti Shqiperinë në padije dhe injorancë. Mbi 85 e popullsisë ishte analfabete. Luftëtari i brigadave partizane, Dritan Shkaba, ngarkohet me detyrë që të hapë shkolla në fshatrat e Mirditës krahinë malore në Shqiperinë e veriut. Mësuesi i ri duhet që krahas penës të shtrëngojë fort dhe pushkën. Rreth e rrotull veprojnë banda të armatosura të reaksionit, të cilat bëjnë gjithë përpjekjet për të penguar reformën arsimore në luftë kundër analfabetizmit.
Бывший партизан строит школу в горной деревне северной Албании. Новому учителю приходится не только сражаться с неграмотностью и невежеством местного населения, но и крепко держаться за винтовку, ведь за углом действуют вооруженные реакционные банды.
5. Карнавалы / Karnavalet
1980, 81 min, regjia: Ismail Zhabjaku
Ekranizim i komedisë "Karnavalet e Korçës" nga Spiro Çomora. Në ditët e karnavaleve, shërbyesja Nasta dhe Loni venë në lojë tregëtarin Nikollaq Jorganxhi dhe të shoqen Olimbinë. Ky është momenti ku ata mund të shprehin mendimin e tyre në lidhje me individët e zbrazët, materialistë dhe injorantë që përkrahin qeverinë. Filmi është komedia e parë muzikore shqiptare.
Первая музыкальная албанская комедия, высмеивающая глупость, невежество и пустой материализм.
6. Человек с мячом / Njeriu me top
1977,86 min, regjia: Viktor Gjika
Ekranizim i romanit me të njëjtin titull të Dritëro Agollit. Mato Gruda, jeton në hasmëri me familjen e plakut Mere Fizi. Mato ka fshehur një top të cilin ëndërron ta përdorë kundër Mere Fizit dhe ka marrë në shtëpi si rob edhe një Italian që e thërret Agush dhe që i mëson përdorimin e topit. Kështu zbulohet e fshehta e një fshatari që lidhet me zor me luftën.
Драма по мотивам романа албанского поэта и писателя Дритеро Аголы о том, что даже когда война закончена, ее эхо еще долго преследует людей.
7. Партизанский отряд / Njësiti gueril
1969, 83 min, regjia: Hysen Hakani
Lufta e Dytë Botërore. Agjensia Italiane e spiunazhit SIM , nëpërmjet Ludovikut mundohet të futet në rradhët e njësiteve guerile të qytetit. Ata synojnë të zbulojnë dhe asgjësojnë krerët dhe të gjithë rezistencën. Agjenti Ludovik zbulohet dhe kështu dështon i gjithë operacioni fashist "Gjarpëri i zi".
Военный детектив о разоблачении итальянского шпиона, который проник в лагерь партизанов, чтобы уничтожить их.
8. Тауланти хочет сестричку / Taulanti kerkon nje moter
1984, 77 min, regjia: Xhanfize Keko
Taulanti 4 vjeçar, fëmija i vetëm i një familje intelektuale, nuk mund ta durojë më vetminë. Ai kërkon një motër. Por sa më shumë ngulmon Taulanti, aq më shumë e neglizhojnë prindërit këtë kërkesë. Me ngadalë, dëshira e Taulantit u pëlqen prindërve të cilët e kuptojnë se duhet ta shohin dëshirën e tij më me seriozitet dhe vëmendje.
Трогательный семейный фильм, в котором 4-хлетний мальчик больше не может выносить одиночества и настаивает на том, чтобы родители подарили ему маленькую сестренку.
9. Трудное путешествие / Nje udhetim i veshtire
1977, 53 min, regjia: Petrit Llanaj, Xhezair Dafa
Miti, një punëtor i vjetër dhe Sokoli, një shofer i ri, bëjnë gjithë përpjeket për të transportuar në rrugë të vështira që nga porti i Durrësit deri në një uzinë të rëndësishme një kullë të lartë metalike, që nuk e merr dot asnjë tjetër përsipër.
Обычные водители, преодолевая множество трудностей, перевозят по опасной дороге гигантскую трубу, необходимую для строительства важного промышленного объекта.
10. Открытые горизонты / Horizonte të hapura
1968, 83 min, regjia: Viktor Gjika
Ngjarja bazohet në ngjarje reale në portin e Durrësit, ku punon Sokrati, Robert Çamçakizi dhe Urani, i cili, sakrifikon jetën e tij për të ruajtur bigën gjatë një stuhie.
Фильм о подвиге простых людей во имя общего дела. Трое портовых рабочих жертвуют собой во время шторма ради сохранения ценного оборудования, которое позволит построить новое будущее.